Phẫu thuật công nghệ cao bằng robot
Đăng ngày: 27/10/2014Lần đầu tiên ở Việt Nam, Bệnh viện Nhi trung ương đưa công nghệ phẫu thuật nội soi bằng robot vào điều trị các bệnh lý phức tạp cho con trẻ. Thật tiện ích nhưng giá dịch vụ còn cao, nhất là đối với các bệnh nhi có hoàn cảnh khó khăn. Điều đó đặt ra vấn đề, Nhà nước có cơ chế chính sách bảo hiểm y tế phù hợp nhằm hỗ trợ các đối tượng này trong chăm sóc sức khỏe.
Tiến sĩ Phạm Duy Hiền, Phó Chủ nhiệm Khoa ngoại, Bệnh viện Nhi trung ương mở laptop giới thiệu các hình ảnh về ca mổ phình đại trực tràng bẩm sinh cho cháu Lương Nhật Long, 23 tháng tuổi (quê Lâm Thao, Phú Thọ), mà anh vừa thực hiện vào tháng sáu vừa qua bằng robot (thiết bị mua từ Mỹ về), anh vừa giảng giải cho tôi hiểu phần nào về công nghệ phẫu thuật nội soi bằng robot, thiết bị có đầu tiên ở Việt Nam. Công nghệ này, như tiến sĩ Hiền cho biết: Ban đầu được ứng dụng mổ cho người lớn ở Mỹ vào những năm cuối thập niên 80 của thế kỷ trước. Từng bước được cải tiến, đầu năm 2000, phẫu thuật bằng robot được ứng dụng cho các bệnh nhân nhỏ tuổi. Đến nay, robot phẫu thuật đã phát triển đến thế hệ thứ tư, với bốn cánh tay thao tác, đầu camera thông minh, và góc phẫu thuật rộng 580 độ (trên hình ảnh 3D). Phẫu thuật nội soi robot là kỹ thuật đặc biệt, nhờ có hình ảnh không gian ba chiều mà phẫu thuật viên có thể quan sát sâu hơn, chính xác hơn so với hình ảnh không gian hai chiều của phẫu thuật nội soi quy ước. Nhờ có các khớp di động linh hoạt mà robot giúp thực hiện các động tác đòi hỏi phải quay ngược cổ tay 180 độ (động tác này người thường hay thiết bị mổ nội soi quy ước không thực hiện được), nhất là khả năng luồn lách vào các ngóc ngách nhỏ nhất của cơ thể một cách dễ dàng và chính xác. Cho nên nó rất tiện lợi cho việc mổ nạo vét hạch, các tế bào di căn trong khi mổ các ca bệnh ung thư khu vực ổ bụng hay lồng ngực...
Cách đây hơn ba năm, khi còn làm Giám đốc Bệnh viện Nhi trung ương, giáo sư Nguyễn Thanh Liêm đã "ấp ủ" ý tưởng về phẫu thuật cho bệnh nhi bằng robot. Nhưng nguồn tài chính ở đâu, khi một robot phẫu thuật nhập khẩu từ Mỹ có giá gần 90 tỷ đồng. Thật may, trong một Hội nghị của Hội đồng khoa học và công nghệ quốc gia năm 2012, ý kiến đề đạt của ông đã được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận. Và đúng dịp ngày Thầy thuốc Việt Nam 27-2-2014, nhân lễ khai trương Trung tâm phẫu thuật nội soi nhi khoa, Bệnh viện Nhi trung ương, lần đầu tiên ở Việt Nam đưa công nghệ phẫu thuật bằng robot vào sử dụng. Từ đó đến nay, đã có 23 trường hợp người bệnh nhỏ tuổi được cứu sống bằng robot phẫu thuật. Theo PGS, TS. Lê Thanh Hải, Giám đốc Bệnh viện Nhi trung ương thì, nhờ chủ động đưa người đi học tập, đào tạo ở nước ngoài nên khi có thiết bị hiện đại về là sử dụng được ngay. Hệ thống robot phẫu thuật này có thể thực hiện ở khá nhiều mặt bệnh như: u nang ống mật chủ, phình đại tràng bẩm sinh, teo đường mật, sản phụ khoa, thận - tiết niệu, bắc cầu động mạch vành, chỉnh sửa van tim... Ưu việt của phương pháp phẫu thuật này là vị trí phẫu thuật ít bị xâm lấn, độ sang chấn không đáng kể và chảy máu ít nên người bệnh phục hồi nhanh (ba, bốn ngày sau có thể đi lại bình thường). Đáng chú ý hơn, 20 trường hợp được phẫu thuật vừa qua, không hề có ca nào bị nhiễm trùng hay biến chứng. Do khả năng kết nối với máy tính của thiết bị robot vì vậy có thể thực hiện phẫu thuật từ xa (Telesurgery) mà phẫu thuật viên không phải trực tiếp tại "hiện trường". Điều này mở ra khả năng ứng dụng lớn (khi có điều kiện tài chính) trong phẫu thuật điều trị cho các trường hợp có nhu cầu ở các khu vực địa lý xa xôi, hay bất ngờ bị thảm họa thiên tai tại bất cứ địa điểm nào trên đất nước...
Việc đưa công nghệ phẫu thuật nội soi bằng robot vào ứng dụng nhằm điều trị các chứng bệnh hiểm nghèo cho trẻ em là cơ hội tạo điều kiện cho các cháu được thụ hưởng những thành tựu khoa học trong y học hiện đại. Tuy nhiên, do thiết bị còn hiếm lại đắt tiền, dẫn đến giá thành một ca phẫu thuật bằng robot còn cao từ 50 đến 80 triệu đồng (mặc dù hơn 20 trường hợp mổ vừa qua, bệnh viện thu mức phí như một ca mổ nội soi quy ước), trong khi phần lớn bệnh nhi ở địa bàn nông thôn, miền núi và gặp hoàn cảnh khó khăn. Bởi vậy, Nhà nước cần có chính sách bảo hiểm y tế phù hợp cho các đối tượng điều trị bằng phương pháp phẫu thuật robot để số trường hợp được tiếp cận dịch vụ kỹ thuật cao này ngày càng nhiều hơn. Mặt khác, có cơ chế liên kết giữa Bệnh viện Nhi trung ương với các cơ sở y tế khác trong việc điều trị bằng phẫu thuật robot (áp dụng cho cả người lớn), nhằm khai thác công suất của thiết bị đắt tiền. Đồng thời tránh cho người bệnh phải ra nước ngoài tốn kém chi phí gấp hàng chục lần so với phẫu thuật điều trị trong nước. Tiến hành các đề tài nghiên cứu khoa học từ hoạt động của robot phẫu thuật, mở lớp đào tạo phẫu thuật nội soi bằng robot cho các cơ sở y tế khác trong cả nước, vừa không ngừng nâng cao chất lượng khám, chữa bệnh cũng là cách “san sẻ” chi phí cho các trường hợp bệnh nhi có nhiều hoàn cảnh khó khăn, phải sử dụng kỹ thuật đặc biệt cao này...
NGUYỄN KHÔI
Nguồn: nhandan.com.vn